İsmail Fakîrullah Hazretleri, 5 Receb 1067 19 Nisan 1657 tarihinde Siirt’in Tillo köyünde Aydınlar ilçesi doğdu. Asıl ismi İsmâil’dir. Yaşamı hakkındaki bilgiler Erzurumlu İbrâhim Hakkı’nın Mârifetnâme’sine dayanmaktadır.
Hz. Peygamber’in s.a.s. amcası Abbas’ın soyundan geldiği söylenen dedesi Abdülcemal ve babası Kasım Tillo’da müderrislik yapmışlardır. İsmâil’in eğitimiyle bizzat babası meşgul oldu. Yirmi dört yaşına geldiğinde tahsilini bitirerek medresede ders vermeye başladı. Babası ölüm edince de Tillo’daki caminin imam ve hatibi oldu. İbrâhim Hakkı Hz. onun genellikle Arapça konuştuğunu söyler.
Dinin emirlerini büyük bir hassasiyetle yerine getiren, kendi işini bizzat yapmaktan, tarlada çalışarak el emeğiyle geçinmekten seven Fakîrullah Hazretleri’nin kırk yaşında iken geçirdiği ruhî başkalaşım onun mânevî yaşama daha çok yönelmesine sebep oldu. Hacdan döndükten sonra bir gece yatsı namazı için camiye giderken bir âmâ kuyuya düştü ve burada mazhar olduğu mânevî haller sonucunda sekiz sene süren bir vecd ve istiğrak yarıyılı yaşadı. Çevresinde bir araya gelen müridlerinin başında Erzurumlu İbrâhim Hakkı’nın babası Molla Osman Hüsnü ile Molla Muhammed kazanç. İbrâhim Hakkı Hz. ufak yaşta babasıyla beraber onun sohbetlerine katılmış, erdemlerini ve dinî yaşamını yakından görerek etkisi altında kalmıştır.
Mârifetnâme’de onun Fakîrullah unvanını alma sebebi ve hangi tarikata mensup olduğu hususunda bilgi yoktur. İbrâhim Hakkı Hz. dolayısıyla bu mevzu üzerinde duranlar İsmail Fakîrullah Hazretleri’nin Nakşibendî veya Kādirî-Nakşibendî olabileceğini belirtmişlerdir. Mârifetnâme’de Nakşibendîliğe özel bir kısım bölmüş bulunması onun Nakşibendî olması ihtimalini kuvvetlendirir. Ayrıca bu eserde Üveysî olduğu, doğrudan Hz. Peygamber’in s.a.s. ruhaniyetinden yararlandığı da anlatılır.
Hayatının son senelerinde zamanını daha çok müridi ve halifesi İbrâhim Hakkı ile sohbet ederek geçiren Fakîrullah Hazretleri’nin şanı her tarafa dağıldığından bir hayli devlet adamı kendisini ziyarete geliyor veya ona mektup yolluyordu. Hatta bazı sosyal ve siyasî meselelerin çözümü için dayanak ve himmeti isteniyordu. İbrâhim Hakkı Hz. “mürşid-i kâmil” olarak nitelediği şeyhinin ağırbaşlı yaşayışı ve ahlâkı hakkında detaylı bilgi verir.
Uzun murakabe halleriyle tanınan Fakîrullah Hazretleri 1147 1734 senesinde tekerrür istiğrak haline girdi. Bir cuma akşamı kendine gelince aile bireylerini ve müridlerini toplayarak vasiyette bulundu ve ardından ölüm etti. Cenaze namazı büyük oğlu Abdülkadir tarafından kıldırıldı. Defnedildiği yere yapılan türbeye güneş ışınları, 21 Mart ve 23 Eylül günleri 40 × 40 santimlik bir pencereden girip kubbesinde bulunan bir prizmadan geçerek sandukanın baş tarafını aydınlatıyordu. Ancak bu sistem günümüzde bozulmuş durumdadır.
Tillo’da daha sonra İbrâhim Hakkı Hz. tarafından yaptırılan dergâhta pek çok kimse eğitim gördü, bir hayli arza tahsil yaptı. Fakîrullah Hazretleri’nin türbesi inşa edildiği tarihten itibaren özellikle bölge milleti tarafından sürekli ziyaret edilmiştir ve günümüzde de bu özelliğini gözetmektedir. Şeyhin şahsî eşyaları zamanımıza kadar muhafaza edilmiştir.